Mija 180 lat odkąd w Paryżu powstała polska jednostka kulturalna- fr. Bibliothèque polonaise de Paris. Biblioteka ta jest najstarszą filią, powstałą poza ojczyzną.

Twórcy. 

Jej pomysłodawcą był Karol Sienkiewicz, polski poeta, tłumacz, działacz społeczno-polityczny. Od 1816 roku był on pod opieką księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, któremu zawdzięcza wysłanie na studia zagraniczne Szwajcaria, Włochy, Niemcy.  W roku 1819 wrócił i zajął się porządkowaniem zbiorów bibliotecznych Czartoryskich. Po upadku powstania listopadowego Sienkiewicz wyjechał do Francji wraz z księciem Adamem Jerzym Czartoryskim. Wówczas związał się z obozem konserwatywno-liberalnym, w którego skład wchodziło społeczeństwo Wielkiej Emigracji, kierował nim Adam Jerzy Czartoryski. Obóz ten nazywany jest Hotelem Lambert, nazwa pochodzi od paryskiego pałacu w którym przebywał książę.

Wraz z księciem Czartoryskim oraz Julianem Ursynem Niemcewiczem – pisarzem i historykiem, Sienkiewicz połączył księgozbiór Towarzystwa Literackiego Polskiego oraz Towarzystwa Pomocy Naukowej. Oprócz tego ważnym wydarzeniem, któremu zawdzięczamy powstanie Biblioteki Polskiej było opublikowanie przez Adama Mickiewicza artykułu pt. Rabunek bibliotek i muzeów w Polsce. Po jego publikacji, francuskie Société de Civilisation postanowiło ze składek publicznych przyczynić się do stworzenia Biblioteki Polskiej. Placówka ta jest bezpośrednim dowodem działalności kulturotwórczej Wielkiej Emigracji.

Bogactwo zbioru. 

Akt założycielski podpisany został 24. listopada 1838 roku, a oficjalne otwarcie przypadało na 24. marca 1839 roku. Książę Czartoryski aż do śmierci pełnił funkcję prezesa, a Sienkiewicz kasjera, bibliotekarza oraz sekretarza. Bibliotekę umiejscowiono w czteropiętrowej kamienicy  na wyspie św. Ludwika w 6. dzielnicy Paryża przy Quai d’Orléans. Dzięki hojności wybitnych pisarzy, m.in.  Adam Mickiewicz, Julian Ursyn Niemcewicz, Ignacy Małachowski, którzy przekazali swoje prywatne dzieła, księgozbiór bardzo szybko się powiększył. W roku 1845 cała kolekcja liczyła 45 tysięcy zbiorów, w 1914 r. – 100 tysięcy, w 1939 r. – już 145 tysięcy tomów. Obecnie księgozbiór Biblioteki liczy 200 tysięcy woluminów, w tym kilka tysięcy starych druków, 5 tysięcy rękopisów, 15 tysięcy fotografii, 1500 obrazów, 1000 plakatów, 600 medali i monet, 350 rzeźb.

Nad biblioteką od 1893 roku sprawowała nadzór Polska Akademia Umiejętności w Krakowie. W roku 1903 (z inicjatywy najstarszego syna A. Mickiewicza- Władysława) powstało, Muzeum Adama Mickiewicza, w którym znajdują się rękopisy oraz prywatna dokumentacja.

Po obradach w 2004 r. doszło do porozumienia między Polską Akademią Umiejętności, a Towarzystwem Historyczno-Literackim) co do współpracy we wspólnym prowadzeniu biblioteki.

Biblioteka dziś.

W roku 2013 Biblioteka Polska została uhonorowana nagrodą Kustosz Pamięci Narodowej, z kolei UNESCO umieściło ją w Rejestrze Pamięci Świata. Do dnia dzisiejszego instytucja ta jest szanowanym i niezmiernie ważnym ośrodkiem polskiej kultury w Paryżu. Oprócz swoistej funkcji biblioteki, pełni również funkcję muzeum i archiwum. W Bibliotece ma miejsce również szereg wydarzeń kulturalnych takich jak koncerty, wystawy, autorskie spotkania czy wykłady naukowe. Oprócz muzeum Adama Mickiewicza, odwiedzający mogą również zobaczyć salon Fryderyka Chopina, gdzie znajdują się pamiątki przypominające o kompozytorze,a także podziwiać rzeźby stworzone przez  Bolesława Biegasa (właściwie Bolesława Biegalskiego).

 

Źródła fotografii:

Fot. nr 1.

Fot. nr 2.