Czesi pamiętają rok 1938 przez pryzmat zaanektowania przez Polskę Zaolzia. Niestety nasi południowi sąsiedzi pomijają całkowicie fakt wtargnięcia wojsk czeskich na tereny śląska cieszyńskiego w 1919 roku. To właśnie od tego wydarzenia rozpoczął się cały konflikt.
23 stycznia 1919 roku czeski premier Karl Kramar i prezydent Tomas Masaryk wydali rozkaz wkroczenia wojsk na Śląsk Cieszyński. Wykorzystano wojnę polsko-ukraińską, oraz powstanie wielkopolskie, by zająć tereny sporne.
16 tysięcy Czechów wraz z pociągiem pancernym pogwałciło umowę z 5 listopada, w myśl, której lokalna polska Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego i czeska Krajowa Rada Narodowa dla Śląska teren sporny podzieliła tymczasowo według kryterium etnicznego. Ostateczne rozstrzygnięcie konfliktu pozostawiono w przyszłości rządom obu państw.
foto. wikipedia.pl
Ofensywa nabrała rozpędu. Czesi zajęli Bogumin, oraz kopalnie Zagłębia Karwińskiego i posuwali się naprzód. Przeciw nim stanęły słabo zorganizowane grupy górników, policji i polskiej młodzieży. Na ich czele stanął płk Franciszek Latinik, który mając do dyspozycji jedynie 1,5 tys. ludzi nie był w stanie zatrzymać przeciwnika.
Kolejnym etapem ofensywy stało się zajęcie przez Czechów Karwiny, Suchej i Jabłonkowa. W trakcie walk poległ kpt Cezary Haller, brat Józefa. Podczas kontrataku został on raniony kulą, a następnie dobity bagnetem przez przeciwnika. Atak został powstrzymany przez kompanię piechoty por. Kowalskiego. Niestety grupa ta została wybita w pień. 75% ludzi zginęło w trakcie walk, pozostali zostali wymordowani.
Z powodu dużej przewagi liczebnej, płk Latinik nakazał wycofanie się na linię Wisły. Spowodowało to, że Czesi zajęli Cieszyn. Zawieszenie broni nastąpiło dopiero po nierozstrzygniętej bitwie pod Skoczowem. 3 lutego podpisano nowy układ, w którym granicę oparto na linii koszycko-bogumińskiej. Po wielokrotnych naciskach państw Ententy, Czesi wycofali się, a Polacy mogli powrócić do Cieszyna, choć tym razem tylko do jego wschodniej części.
foto. wikipedia.pl
