Emilia Plater jest dowodem na polsko-litewskie braterstwo przejawiające się niemal przez cały okres istnienia obu państw. Niestety, nasi wschodni sąsiedzi patrzą na nas nadal przez pryzmat zabranego Wilna niszcząc polska kulturę na swych ziemiach.

Emilia Plater na czele kosynierów
Foto. wikipedia.pl

Urodziła się 13 listopada 1806 roku w Wilnie, jednak w latach młodości wraz z matką wyjechała do majątku Liksna nieopodal Dyneburgu, wtedy znajdującego się w Inflantach Polskich (dziś Łotwa).

Po przybyciu w nowe miejsce zamieszkania, Emilia bardzo dużo czasu spędzała na czytaniu. Jej ideałami byli Joanna d’Arc, Tadeusz Kościuszko i Bubulina (w trakcie greckiej wojny wyzwoleńczej sprzedała ona cały swój majątek by kupić trzy statki dla wojsk powstańczych). Dziewczyna zajmowała się także jazdą konną, szermierka i myślistwem. Żywo interesowała się również dziełami ówczesnych romantyków, czy pismami patriotycznych towarzystw Filomatów i Filaretów. Przed wybuchem powstania listopadowego Emilia odbyła wiele podróży początkowo po Wileńszczyźnie, następnie przybyła do Warszawy, Częstochowy i Krakowa.

W listopadzie 1830 roku była jedną z pierwszych inicjatorek rozpoczęcia walk na Litwie. Sformowała oddział początkowo liczący 280 strzelców, kilkuset kosynierów i 60 kawalerzystów. Głównym celem oddziału stało się zajęcie Dyneburga, czego jednak nie udało się wykonać. Mimo początkowych sukcesów, takich jak zajęcie Jeziorosów, czy rozbicie rosyjskiej kompanii piechoty sytuacja grupy pogarszała się z każdym dniem. W bitwie pod Ucianą i Oniksztami z powodu znacznych strat Emilia została zmuszona do przyłączenia się do oddziału Karola Załuskiego, a następnie Konstantego Parczewskiego.

Pomnik Emilii Plater w Kopciowie Foto. wikipedia.pl
Pomnik Emilii Plater w Kopciowie
Foto. wikipedia.pl

Awansowana na kapitana przez gen. Dezyderego Chłapowskiego Emilia pod swoją komendę otrzymała 1 kompanię 1 Pułku Piechoty Litewskiej, z którym nie udało jej się utrzymać Kowna w dniach 27-28 czerwca. Gdy dowództwo postanowiło przekroczyć granicę pruską, Emilia wraz ze swą przyjaciółką Marią Raszanowiczówną i kuzynem Cezarym Platerem postanowili przedrzeć się do Warszawy by nadal walczyć w powstaniu.

Niestety, już po 10 dniu męczącej podróży Emilia zachorowała przez co musiała zrezygnować z wyprawy. Zatrzymała się we dworze Ignacego Abłamowicza w Justianowie.

Zmarła 23 grudnia 1831 roku. Pochowano ją w Kopciowie, gdzie mogiła istnieje do dziś