Wielki polski rycerz niepokonany w wielu turniejach. Uczestnik bitwy pod Grunwaldem, oraz jeden z najbardziej zaufanych ludzi króla Władysława Jagiełły.

Foto. wikipedia.pl
herb Sulima Foto. wikipedia.pl

Zawisza Czarny urodził się ok. 1370 roku w Garbowie jako syn Mikołaja kasztelana konarsko-sieradzkiego. Z małżeństwa z Barbarą bratanicą biskupa krakowskiego Piotra Wysza miał czterech synów: Marcina, Stanisława (poległ w bitwie pod Warną 1444), Zawiszę i Jana (pojmany w bitwie pod Chojnicami 1454, nie wrócił z niewoli).

Brał udział w wielu wyprawach rycerstwa europejskiego przeciw Turkom. Powrócił do Polski gdy otrzymał wiadomość o przygotowaniach do finałowego starcia z Krzyżakami. Prawdopodobnie w bitwie pod Grunwaldem to on uratował królewski sztandar, jednak nie ma na to dowodów. Po zwycięstwie, Zawisza wyszedł z inicjatywą zawarcia pokoju między Polską, a Węgrami (układ w Lubowli 1411). Rok później na wielkim zjeździe monarchów  w Budzie, zwyciężył turniej rycerski.

Będąc jednym z najbardziej zaufanych ludzi Władysława Jagiełły został wysłany na Sobór w Konstancji (powołanym w celu zakończenie tzw. „wielkiej schizmy zachodniej”) w latach 1414-1418. Dzięki jego zdolnościom dyplomatycznym (miał powiedzieć Papieżowi Marcinowi V iż króla polskiego bronić będzie „gębą i ręką”) udało się uzyskać poparcie papiestwa dla strony polskiej i samego Jagiełły, który poprzednio traktowany był jako poganin.

Ostatnie lata jego życia związane są z Węgrami i ich monarchą Zygmuntem Luksemburskim, któremu towarzyszył w podróży do Aragonii, gdzie wygrał kolejny z wielkich turniejów rycerskich.  Następnie w latach 1420-1422 walczył po stronie węgierskiej z czeskimi husytami.

Zawisza Czarny
Foto. wikipedia.pl

Zawisza Czarny zginął w 1428 roku. Osłaniając odwrót króla Zygmunta Luksemburskiego w trakcie walki pod Golubacem dostał się do Tureckiej niewoli (wraz z dwoma towarzyszami zaatakować miał całą armię przeciwnika). Według legendy Zawisza zginął z powodu sprzeczki dwóch Turków o to czyim jeńcem będzie pojmany. W pewnym momencie jeden z nich wyjął szable i obciął Zawiszy głowę.

Warto zaznaczyć, że jego potomkami byli Stanisław Koniecpolski, Bogusław Radziwiłł, oraz mjr Henryk Dobrzański „Hubal”