Jeżeli jesteś właścicielem działki, to prędzej czy później pojawi się problem z rosnącym na niej drzewem. Czy na własnym terenie masz prawo pozbyć się roślinności? Być może chcesz zapobiec rżnięciu pił i ochronić drzewo. W tym artykule znajdziesz różne aspekty dotyczące tematu wycinki drzew.

Powody usuwania drzew

Najczęstszym powodem usuwania drzewa ze swojego terenu jest uszkodzenie rośliny. Jeżeli pień jest próchniały lub przechylony, to stanowi zagrożenie dla ludzi lub mienia. Uschnięte drzewo nie przynosi także żadnego pożytku dla przyrody i należy je usunąć. Powody bywają również prozaiczne – nowy nabywca terenu ma inną wizję idealnego ogródka i jako pierwsze rozwiązanie, o którym pomyśli, to wycinka drzew. Również w przypadku inwestorów, którzy planują budowę lub rozbudowę nieruchomości, drzewa mogą stanowić kłopot. Kolejnym powodem jest zbytnie rozrośnięcie się roślinności i na przykład utrudniony dostęp światła lub zagrożenie dla przewodów wysokiego napięcia. Podobnie rzecz ma się w przypadku coraz popularniejszej fotowoltaiki – drzewa mogą zacieniać kluczowy obszar i przez to przeszkadzają w planowanej inwestycji.

Wycinka drzew na własnym terenie

Wydawać by się mogło, że posiadając akt własności działki, można w pełni decydować odnośnie roślinności znajdującej się w jej granicach. Niestety, urzędnicy mają nad tym kontrolę. Dotyczy to przede wszystkim usuwania drzew. Przepisy wprost określają jakie drzewo możesz wyciąć, kiedy i gdzie. Dopóki funkcjonowały przepisy zwane potocznie lex Szyszko, można było na własnej posesji samodzielnie zarządzać roślinnością. Obecne prawo precyzuje, kiedy wycinka drzew wymaga pozwolenia, kiedy wystarczy zgłoszenie, a kiedy nie potrzebujesz żadnego z tych dokumentów. Dodatkowo prawodawca ustalił przypadki, w których wycinający musi wnieść określoną opłatę.

Wycinka drzew i krzewów – zgłoszenie czy zezwolenie?

Obowiązujące przepisy podają oficjalne definicje roślinności. Według nich drzewo to wieloletnia roślina o zdrewniałym jednym pędzie głównym lub kilku pędach głównych oraz gałęziach tworzących koronę. Krzew to również roślina wieloletnia, lecz rozgałęziająca się na wiele zdrewniałych pędów. Nie wyróżnia się w niej pnia ani korony. Drzewa i krzewy owocowe to rośliny zgodne z powyższymi definicjami, ale uprawiane w celu wykorzystania ich owoców.

Z reguły wymaga się zgłoszenia zamiaru wycinki, jeśli planowane do usunięcia drzewa rosną na nieruchomości, której jesteś właścicielem oraz:

1. Jesteś osobą fizyczną. Dotyczy większości przypadków, jednak właścicielem zadrzewionego obszaru może być na przykład spółka, stąd to rozgraniczenie.
2. Nie prowadzisz działalności gospodarczej, czyli jesteś zwykłym mieszkańcem, który chce wyciąć własne drzewo.
3. Prowadzisz działalność gospodarczą, ale wycinka drzew nie ma z nią związku. Taki związek to jest na przykład konieczność wycięcia drzew celem zbudowania parkingu dla klientów.

W  innych przypadkach potrzebujesz zezwolenia. Jeżeli chcesz ustalić, czy potrzebujesz zezwolenia czy zgłoszenia, to na oficjalnej stronie –Zgłoś zamiar wycinki drzew i krzewów lub uzyskaj na nią zezwolenie – możesz sprawdzić kwestie formalne swojej sprawy.

Natomiast nie potrzebujesz ani zezwolenia, ani zgłoszenia w przypadku wycinki drzew złamanych lub wywróconych w wyniku wypadku oraz działania czynników naturalnych, na przykład wichury. Nie jest wymagane również zezwolenie dla wycięcia drzew:

• z gatunku bożodrzew gruczołkowaty,
• owocowych, o ile nie rosną na terenie zabytkowym,
• topoli, wierzby, klonu o obwodzie pnia mniejszym niż 100 cm na wysokości 5 cm,
• kasztanowca, robinii akacjowej i platanu klonolistnego o obwodzie pnia mniejszym niż 85 cm na wysokości 5 cm,
• pozostałych gatunków o obwodzie pnia mniejszym niż 70 cm na wysokości 5 cm,
• krzewów i krzewinek.

Podane powyżej obwody dotyczą przepisów obowiązujących od roku 2023.

Wycinka drzew – wnioski składane online

Planowana wycinka drzew musi być zgłoszona w urzędzie miasta lub gminy. Wniosek można złożyć osobiście lub wysłać pocztą. 26 października 2022 roku opublikowano ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (tekst aktu TUTAJ). Zgodnie z tym aktem prawnym już od 27 stycznia 2023 roku wnioski o wycinkę drzew można składać online, a gminy muszą je w tej formie przyjmować. Nadal jednak równolegle będą funkcjonowały wnioski papierowe dostępne w poszczególnych gminach.

Zgłoszenie wycinki nie wiąże się z wnoszeniem opłaty. Oznacza to, że wycinka drzew jest bezpłatna. Gmina może jednak zażądać opłaty, jeśli w ciągu 5 lat od wycinki wystąpisz o pozwolenie na budowę na części nieruchomości, na której rosło drzewo.

Na Twojej posesji może zjawić się urzędnik, który sprawdzi zgłaszane drzewo. Gmina ma 14 dni na wydanie sprzeciwu odnośnie wycinki. W takiej sytuacji otrzymasz oficjalny sprzeciw i nie możesz usunąć konkretnego drzewa. W pozostałych przypadkach wycinka roślin musi być przeprowadzona w ciągu 6 miesięcy od zgłoszenia.

Co zrobić, gdy wycinka drzew nam przeszkadza?

Do tej pory omówione zostały sposoby przeprowadzenia wycinki. Co jednak zrobić w przypadku, gdy nie zgadzamy się z usuwaniem drzew? I nie chodzi o hałas towarzyszący uruchomieniu piły. Jeśli spółdzielnia planuje wycięcie okazałego drzewa, dającego cień na placu zabaw lub sąsiad chce zniszczyć piękny okaz domykający krajobraz, to istnieją sposoby, by zapobiec wycince drzew. Po pierwsze, trzeba sprawdzić, czy dana wycinka została zgłoszona. Bez tego nie można jej przeprowadzić. Jeżeli jednak wniosek o usunięcie drzew został wniesiony, są dodatkowe opcje, pozwalające zatrzymać proces. Czynnikiem uniemożliwiającym wycinkę jest występowanie chronionych gatunków grzybów, porostów lub owadów na danym drzewie. Wycinki nie można również prowadzić w okresie lęgowym (czyli od 1 marca do 15 października). Dotyczy to nie tylko pni, na których wiszą budki lęgowe lub są gniazda. Nie wolno również usuwać drzew i krzewów sąsiadujących. Oczywiście nie wolno również usuwać okazów chronionych – a więc drzew będących pomnikami przyrody lub należących do gatunków chronionych.

Wycinka drzew to czasem kwestia bezpieczeństwa ludzi i majątku. Niekiedy jednak jest to po prostu wizja właściciela, który na przykład ma dosyć usuwania liści jesienią. Pamiętaj, że wycinka drzew najczęściej wymaga zgłoszenia.