Zabudowa siedliskowa to możliwość wybudowania domu mieszkalnego na działce rolnej bez konieczności wcześniejszego przekształcania gruntu w działkę budowlaną.

Warunki dla zabudowy siedliskowej:

• rolnik na swoim gruncie rolnym, przy czym:
  • Rolnik to osoba, która:
    • posiada na własność, dzierżawę albo użytkowanie wieczyste grunt o powierzchni co najmniej 1 ha oraz
    • ma wykształcenie rolnicze lub
    • Pracowała na gospodarstwie rolnym lub prowadziła własne gospodarstwo rolne przez okres minimum 5 lat
    • Od co najmniej 5 lat mieszka w gminie, gdzie znajduje się jej gospodarstwo i osobiście je prowadzi.
  • Przekształcenie działki rolnej w działkę siedliskową – dokonać może tego tylko rolnik
  • Gospodarstwo rolne – teren o powierzchni minimum 1 ha rolnych użytków.
• siedlisko będzie bezpośrednio powiązane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, czyli:
  • będą to budynki o charakterze gospodarczym: stodoły, obory itp. – takie budynki są obowiązkowe,
  • w skład może wchodzić budynek mieszkalny, ale nie musi.
  • Wszystkie zaplanowane budynki muszą być zgodne z uwarunkowaniami dotyczącymi planowania przestrzennego (więcej poniżej)
• posiadanie projektu zgodnego z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, co oznacza dopasowanie minimalnej powierzchni gruntu, która kwalifikuje go pod budowę albo (jeśli brak miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego)
• posiadanie decyzji o warunkach zabudowy, które właściciel terenu uzyska indywidualnie, przy czym należy spełnić określone przez gminę wymagania, takie jak uzbrojenie terenu, dostęp do publicznej drogi itp.
• Powierzchnia siedliska nie powinna być mniejsza niż 1,5 ha (minimalna wielkość zależy od ustaleń konkretnej gminy).
• Siedlisko nie musi posiadać stosownej infrastruktury technicznej, czyli instalacji co, prądu itp.

Przekształcenie działki rolnej w działkę siedliskową

• Czy to jest możliwe w stosunku do konkretnej działki? Należy wysłać zapytanie do gminy.
• Do zapytania należy dołączyć wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
• Jeśli gmina nie posiada planu przestrzennego to trzeba wystąpić o specjalne warunki zabudowy.
• Zanim rozpocznie się budowa domu na działce rolnej, należy dowiedzieć się, czy ta działka może zmienić się w siedlisko. Jeżeli tak, to
• Rolnik doprowadza do wydzielenia działki siedliskowej z działki rolnej poprzez stworzenie zabudowy zagrodowej.

Nabycie siedliska przez osobę nie będącą rolnikiem

Nabycie, to zakup, darowizna, spadek. Nabycie siedliska przez osobę nie będącą rolnikiem będzie wymuszało

• odrolnienie działki lub
• stanie się rolnikiem.

Warunki dla bycia rolnikiem zostały opisane powyżej. Natomiast jeśli chodzi o odrolnienie działki, to zależy to od klasy gruntów. Klasa I, II i III wymagają zmiany przeznaczenia gruntu przez Ministra Rolnictwa. Niższe klasy zmienia rada gminy, czyli jest to łatwiejsze. Aby zmienić przeznaczenie gruntu należy wystąpić o zmianę planu zagospodarowania lub o warunki zabudowy i opłacić koszty wyłączenia gruntów z produkcji rolnej. Ta opłata zależy od klasy ziemi i dla jednego hektara mieści się w przedziale od kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy złotych.

Przekazanie działki siedliskowej z pozwoleniem na budowę w ramach zabudowy zagrodowej osobie nieposiadającej statusu rolnika – tak nie wolno robić. Próba zawnioskowania o przepisanie pozwolenia na budowę z rolnika na nowego nabywcę nie spełniającego ustawowych wymogów mogłaby zostać uznana przez organ jako chęć obejścia przepisów, co z kolei skutkowałoby wydaniem decyzji odmownej. W związku z tym najpierw budowa, potem przekazanie siedliska (zabudowy zagrodowej).