Termin „kawa” pochodzi od Kaffy, etiopskiego miasta słynnego na całym świecie z uprawy krzewów kawowca. Owoce kawowca znano w Etiopii od ponad dwóch tysięcy lat. Początkowo spożywano je na chlebie, rozkruszone z masłem i solą.

Jako napój

Kawę jako napój zaczęto pić pod koniec XIII stulecia, a zwyczaj ten zaczerpnięto z Jemenu. Tam owoce kawowca sprowadzili kupcy jemeńscy dla swoich panów, na arystokratyczne stoły. Pochodzenie kawy jako napoju nie jest do końca udowodnione, istnieje wiele związanych z tym faktem opowieści i legend. Jedna z nich nam mówi, że kawę po raz pierwszy pito w Etiopii w IX wieku, gdy król Etiopii powołał do swojego haremu oprócz kobiet, kilku pięknych rzezańców. Podobno stało się to wtedy, gdy lokalni pasterze kóz zobaczyli, jak ich zwierzęta chętnie zjadają czerwone owoce z krzewów kawowca i są one po nich bardziej aktywne wobec płci przeciwnej swego stada.

Zaparzyli pierwszą kawę

Wspomniani pasterze zebrali więc owoce kawowca i zaparzyli je sobie w gorącej wodzie. Otrzymali w ten sposób intensywny napój, który bardzo im zasmakował i byli po nim pełni energii. Metodę prażenia nasion kawy opracowano w leżącym niedaleko Etiopii Jemenie. Beduini, wędrując po całym Półwyspie Arabskim, rozpowszechnili metodę prażenia i picia kawy. Minęło jednak wiele czasu zanim zwyczaj picia kawy wyszedł ze wspomnianego półwyspu.

Budziła nieufność

Początkowo kawa budziła wielką nieufność wśród ludzi ją spożywających. Nawet w takich miejscach jak Mekka oraz Kair zabroniono całkowitego jej sprowadzania i spożywania. W 1554 roku w Stambule mimo wszystko otwarto pierwszą kawiarnię. W niej, oprócz napoju kawowego, spożywano słodkie ekierri, czyli lukrowane, bardzo słodkie ciasteczka. Zatem, oprócz kawiarni, przynosiło to stały dochód cukierniom, które musiały znajdować się obok kawiarnianego lokalu.

Zniesiono obostrzenia

Pod koniec XVI stulecia zniesiono wszelkie restrykcje kawowe, a Imperium Osmańskie zaczęło pośredniczyć w handlu kawą i tym samym stało się ono kawowym mocarstwem. Europa, ze względu na kraj pochodzenia kawy, początkowo była do niej sceptycznie nastawiona. Ale już pod koniec XVI wieku trafiła ona na niektóre stoły europejskie. Działo się to dlatego, że papież Klemens VIII podobno stwierdził, że jest ona dziełem szatana.

Na Starym Kontynencie

W końcu kawa rozpowszechniła się na Starym Kontynencie wśród tamtejszej arystokracji. Gdy w Paryżu w 1671 roku otwierano pierwszą publiczną kawiarnię dla biedniejszych ludzi, w Anglii istniało ich już ponad 3 tysiące! W Polsce historia kawy sięga XVII stulecia. Trafiła ona do nas od Turków, którzy panowali nad Mołdawią i handlowali z naszym krajem. Pierwsze kawiarnie w Polsce powstały na terenach, które zostały wówczas zajęte przez wojska osmańskie, na przykład jest tu mowa o Kamieńcu Podolskim.

Podobno kawa najlepiej smakuje bez cukru i śmietanki, ale są i tacy jej zwolennicy, którzy wolą trochę ją „dosmaczyć”, tworząc tak zwaną kawę białą, potocznie zwaną „niebiańskim napojem”.

Ewa Michałowska-Walkiewicz